3.5.10 Juridische zaken
Op verzoek van de raad wordt er met ingang van de jaarverantwoording 2021 een paragraaf juridische zaken opgenomen in de begroting en jaarstukken. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de juridische procedures per rechtsgebied, de capaciteit die hiermee gemoeid is en de sturingsmogelijkheden die er zijn ten aanzien van de capaciteitsinzet.
Aantallen per rechtsgebied
We geven een overzicht van het aantal afgeronde gerechtelijke zaken in 2024.
Bestuursrecht:
Voor wat betreft sociaal zekerheidsrecht zijn in 2024 14 procedures afgerond. Het ging om de behandeling van 2 voorlopige voorzieningen (vovo), 7 beroepsprocedures en 5 hoger beroepsprocedures. Op het gebied van Ruimtelijke ordening zijn er 2 procedures afgerond (1 vovo en 1 beroep).
Als het gaat om omgevingsrecht/handhaving en overige zaken, zoals het verlenen van omgevingsvergunningen, het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang, de behandeling van Woo verzoeken en de behandeling van verzoeken om nadeelcompensatie, zijn er 19 procedures afgerond (2 vovo ’s, 12 beroepsprocedures en 5 hoger beroepsprocedures). Veiligheid kende 9 procedures (3 vovo ’s, 3 beroepsprocedures en 3 hoger beroepsprocedures) en Burgerzaken c.q. familierecht 2 (1 beroepsprocedure en 1 hoger beroepsprocedure).
Daarnaast zijn er in 2024 diverse (hoger) beroepsprocedure aanhangig gemaakt die in 2025 behandeld worden.
Civiel recht en strafrecht:
Er zijn twee civiele procedures afgerond met een schikking. Dit betrof in beide gevallen een hoger beroep procedure. Bij een beklagprocedure, ex artikel 12 Sv, tegen een beslissing van het OM om niet tot strafvervolging over te gaan inzake valsheid in geschrifte en/of verduistering, zijn wij in december 2023 in het gelijk gesteld. Deze zaak wordt in april 2025 inhoudelijk behandeld.
Nagenoeg alle bestuursrechtelijke zaken worden door de organisatie zelf opgepakt. Desgewenst kan ruggespraak met de stadsadvocaat plaatsvinden. Bij zaken met bijvoorbeeld een hoog afbreukrisico kan het voorkomen dat het dossier door hen wordt overgenomen met ondersteuning van de betrokken ambtenaren. Voor de civiele zaken geldt dat er, met uitzondering van kantonzaken tot 25.000 euro, arbeidszaken en huurzaken, sprake is van verplichte procesvertegenwoordiging.
Voor de aantallen klachten en bezwaren die zijn behandeld door de bezwaarschriftencommissies Algemene zaken en Sociaal domein wordt verwezen naar de paragraaf dienstverlening in deze jaarverantwoording.
Capaciteit en sturingsmogelijkheden
Bij de Eenheid Concernzaken zijn 4 concernjuristen werkzaam bij wie 3 fte aan capaciteit beschikbaar is voor juridische vraagstukken. Naast de juridische capaciteit op concernniveau zijn er juristen werkzaam bij de eenheden, zoals team Vergunningverlening & Naleving (KCC), team Veiligheid (Concernzaken), team Ruimtelijke Economische Ontwikkeling (SO), team Advies en Regie (UF) en team Kwaliteit (US). De concernjuristen houden zich bezig met concernjuridische kwaliteitszorg zoals bevoegdheidsverdeling (delegaties en mandaten), verordeningenbeheer en coördinatie van Woo-verzoeken. Daarnaast worden zij ingezet voor vragen van juridische aard waarvoor geen expertise binnen de eigen eenheden/teams voorhanden is of waarvoor aanvullende juridische expertise nodig is.
Externe inhuur
De inhuur van een stadsadvocaat of juridische expertise anderszins verloopt via de concernjurist die hierin het accounthouderschap vervult. Doel hiervan is te voorkomen dat externe expertise wordt gevraagd terwijl deze kennis ook in “eigen huis” aanwezig is. Voor de inhuur van specifieke juridische expertise zijn met een aantal kantoren raamcontracten afgesloten. Het gaat daarbij om onderwerpen op het gebied van vastgoedtransacties, staatssteun, project- en gebiedsontwikkeling, bouwcontracten, aanbestedingen, inkoop en bestuurs- en omgevingsrecht. Als er specifieke zaken spelen op het gebied van arbeidsrecht en burger- en publiekszaken dan zijn daarvoor doorgaans ook vaste kantoren beschikbaar.
Wij kijken kritisch naar de kwaliteit van geleverde zorg. Mocht zorg niet geleverd zijn of van onvoldoende kwaliteit, dan wordt zorggeld teruggevorderd. In 2024 is met 1 zorgaanbieder het schikkingsoverleg afgerond naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak (van 2022). Hierbij is overeengekomen dat, na het eerdere vonnis, nog een aanvullende geldsom aan de gemeente Almelo overgemaakt wordt. Tegelijk is daarbij het aangetekende hoger beroep door de aanbieder ingetrokken.
In 2024 bedroegen de kosten voor externe inhuur 498.000 euro (was in 2023 603.000 euro, in 2022 632.000 euro en in 2021 727.000 euro).