Programma Sociaal en Vitaal

Vanuit de theorie van positieve gezondheid weten we dat de basis voor de ondersteuning van een goede gezondheid in meerdere domeinen (zorg, welzijn, sport etc.) kan liggen. Om werkelijk invulling te geven aan preventie over de domeinen heen, is het creëren van organisatie- en domein-overstijgende ketens van groot belang. In 2024 zijn de projecten Leefstijlmakelaar en Scheiden zonder schade (businesscase echtscheidingen) verder uitgevoerd.
In de projectperiode is er door het Pact Scheiden zonder schade veel bereikt: er is een pact gesmeed met meer dan 20 deelnemende partijen. Medewerkers van verschillende organisaties zijn getraind op nieuwe methodieken om de ondersteuning van kinderen en hun opvoeders in een scheidingssituatie passend en accuraat te laten zijn. Er is een digitaal loket (www.goeduitelkaaralmelo.nl) ingericht, waar mensen terecht kunnen met hun vragen en zorgen. Via het loket wordt informatie verstrekt en worden webinars verzorgd.
Een deel van de activiteiten is verbonden aan de regio Twente, via het project Aanpak wachtlijsten. Op regionaal niveau is gewerkt aan professionalisering en kennisdeling.
Op lokaal niveau wordt met Beter Wonen gewerkt aan een Parentshouse. Een huis waar pas gescheiden volwassenen voor een overgangsperiode een kamer kunnen huren. Hierdoor wordt rust in de gezinssituatie gecreëerd. We hopen het Parentshouse in 2025 te kunnen openen.
De leefstijlmakelaar is steeds meer een vast onderdeel geworden van laagdrempelige voorzieningen die in de wijk beschikbaar zijn voor mensen die behoefte hebben aan een verbetering van leefstijl. Ze organiseert hiertoe wandelingen in de buurt en is actief als nazorg voor deelnemers van Gecombineerde Leefstijl Interventie-groepen en is betrokken bij de wijkkamers. Zij bevindt zich in een breed netwerk van verwijzers en aanbieders.

In 2024 zijn we verder gaan werken aan verschillende ketens van samenwerking: welzijn op recept is uitgebreid naar veel meer huisartsenpraktijken, de samenwerking rondom kansrijke start is gehandhaafd, fysiotherapeuten en sociaal domein werken samen op het terrein van valpreventie, het Sportbedrijf werkt samen met Avedan als het gaat om bewegen in de wijk en bewegen in de wijkkamer.
In 2024 is een nieuwe samenwerking met de Ziekenhuisgroep Twente tot stand gekomen. Naast het verzorgen van anti-vape-lessen op het middelbaar onderwijs, wordt gewerkt aan een gezamenlijke grootschalige netwerkbijeenkomst waarin professionals kennis kunnen maken met elkaars werk en de mogelijkheden die dit voor hun cliënten kan bieden.

In alle wijken is buurtsportwerk beschikbaar. Met het sportakkoord II is nog sterker dan voorheen de verbinding tussen sport en gezondheid gelegd. Met de uitbreiding van de ruimte binnen de brede regeling combinatiefunctionarissen gezondheid, sport en cultuur is er meer flexibele capaciteit beschikbaar voor het stimuleren van sport en bewegen door volwassenen en ouderen.
Of wij of onze partners bezig zijn met de uitvoering van de aanpak van leefbare wijken en dorpen, de inrichting van de verrijkte schooldag of de uitvoering van onze plannen in de openbare ruimte, we merken dat de bevordering van gezondheid in brede zin hierbij steeds meer een rol speelt. Op deze manier geven wij in Almelo steeds meer invulling aan de opdracht om te werken aan het terugdringen van gezondheidsverschillen met inzet van vele beleidsterreinen.

Via onze projecten en onze partners communiceren we breed over vitaal en gezond leven. Een voorbeeld hiervan is JOGG (jongeren op gezond gewicht) waarmee in en rondom de school regelmatig aandacht is voor gezondheid.
Bij sport-, buurt- en wijkevenementen krijgen gezondheid en bewegen ruim aandacht.
In de krant Goed bezig in Almelo is ook aandacht besteedt aan alles over gezond leven (zie communicatie mentale weerbaarheid).

Veel jongeren uit de eerste leerjaren van het voortgezet onderwijs hebben gastlessen, verzorgd door professionals van het ZGT, gekregen over het gevaar van vapen.

Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) heeft de gemeente de opdracht om te werken aan een integraal gezondheidsplan. In het licht van de komende vergrijzing en ontgroening, gevoegd bij een zorgsector die nu al zwaar onder druk staat en nauwelijks kan voldoen aan de vraag van de bevolking, is het hard nodig dat er gewerkt wordt aan preventieve gezondheid en het terugdringen van de gezondheidsverschillen. Dit kan alleen maar effectief zijn als gezondheid benaderd wordt als het resultaat van de onderliggende factoren. Er is daarom een integraal plan van aanpak opgesteld. Het plan is gericht op 13 verschillende onderdelen waarvoor de middelen vanuit de brede SPUK worden ingezet. De uitvoering hiervan is in 2023 van start gegaan en voortgezet in 2024. De raad is, conform de motie ‘’Zicht op de inzet en resultaten van tijdelijke financiële middelen”, via een uitgebreide rapportage op de hoogte gebracht. Ook in 2025 kan de raad een rapportage over de algehele inzet van tijdelijke middelen tegemoetzien. Daarnaast ontvangt de raad een informerende brief waarin nader ingegaan wordt op de activiteiten in het kader van het Leeflab en de bestrijding van eenzaamheid in Almelo.

De activiteiten van het Fysiocollectief Almelo, waarin alle fysiotherapeuten vanuit Almelo verenigd zijn, zijn in 2024 uitgebreid.
De middelen voor valpreventie worden enerzijds ingezet om bestaande risico's te verkleinen, anderzijds om zo veel mogelijk risico's te voorkomen.
Om de kans op vallen te verkleinen wordt gebruik gemaakt van de inzet van het Fysiocollectief Almelo. Er zijn in 2024 155 valanalyses gedaan en er hebben 12 groepen met gemiddeld 9 deelnemers succesvol gedraaid. In 2024 zijn er weer meer fysiotherapeuten geschoold die deze valpreventiecursussen mogen geven. Het Sportbedrijf gaat halverwege de cursus valpreventie langs om deelnemers te infomeren over vervolgactiviteiten zodat deelnemers in beweging blijven en anderen blijven ontmoeten.

Om zoveel mogelijk risico's te voorkomen zijn er eind 2024 netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor professionals die met deze doelgroep werken. Een start om elkaar beter te leren kennen zodat er ook meer samengewerkt en naar elkaar doorverwezen kan worden.

Om valrisico's te voorkomen wordt ingezet op meer beweegactiviteiten voor ouderen: in de wijk, in de wijkkamers, via verenigingen en via het Sportbedrijf (waaronder de leefstijlmakelaar).

Eind 2024 is in Almelo, als ook in een aantal regiogemeenten, een kwartiermaker van start gegaan om het project Kind naar gezond gewicht gestalte te geven. Dit heeft in december tot een implementatieplan geleid. In het implementatieplan is de rol van de diverse ketenpartners vastgelegd. De rol van centrale zorgverlener wordt door een verpleegkundige van de jeugdgezondheidszorg uitgevoerd. Deze professional zit in het (zorg)netwerk rondom jonge en schoolgaande kinderen. De keten die zo ontstaat vertoont grote overeenkomsten met de keten rondom kansrijke start.
De activiteiten zelf zullen in 2025 van start gaan, bekostigd vanuit GALA-middelen.
Almelo is sinds 2022 JOGG-gemeente. Onder het motto samen voor een gezonde jeugd, gezonde toekomst in Almelo zijn in 2024 een aantal acties geïntensiveerd of gestart:
De aanpak gezonde sportomgeving is bij meer verenigingen ingevoerd (gezonde sportkantine, rookvrije omgeving en verantwoord alcoholbeleid).
De samenwerking met Plus Almelo is opgezet. In de afgelopen periode is er bij georganiseerde evenementen fruit tegen een gereduceerd tarief geleverd. Hierdoor is er bij de schoolsporttoernooien en andere evenementen fruit uitgedeeld aan deelnemers en toeschouwers.
Bij het speciaal onderwijs is een pilot gestart met meer bewegen op school naast de gewone gymlessen.
De provinciale aftrap van de Smikkelweken was in Almelo. De Gezonde Smikkelweek is een actie voor de kinderen van de buitenschoolse opvang. Tijdens deze week is er iedere dag een activiteit rondom gezonde voeding. Het doel is om kinderen kennis te laten maken met verschillende groente en fruit.
Er is een start gemaakt met meer bewegen voor 0-4 jarigen via gastouderbureau en kinderopvangorganisaties.