Leefbare wijken en dorpen

In 2023 is voor elke wijk en dorp een wijk/dorpsopgave gemaakt voor de periode 2023-2026. Bij het opstellen van deze wijk- en dorpsopgaven zijn de woningcorporaties, maatschappelijke partners, inwoners en interne collega’s betrokken. De wijkopgaven beschrijven per wijk en dorp de strategische opgaven. De wijkregisseur zet in op het beter samenbrengen van plannen en belangen van inwoners. Zo komen we tot een integrale aanpak per wijk waarbij wordt gewerkt aan het op peil houden en verbeteren van de leefbaarheid in de wijken en dorpen. In de periode 2024 tot en met 2026 geven we samen met de inwoners, woningcorporaties en andere partners uitvoering aan deze wijkopgaven De wijkregisseur voert regie op het uitvoeren van de wijkopgave.

In 2024 zijn de jaarplannen 2023-2024 uitgevoerd samen met inwoners en interne- en externe partners. Bovendien is per wijk of dorp voor de jaren 2025-2026 een nieuw jaarplan geschreven. In deze jaarplannen is een terugblik op de gerealiseerde projecten uit de periode 2023-2024 opgenomen. Zo kunnen we trots zijn op wat gezamenlijk is bereikt.

In 2023 zijn diverse initiatieven van inwoners ondersteund ter verbetering van hun woon- en leefomgeving. In totaal zijn 171 initiatieven ondersteund. We hebben initiatiefnemers waar nodig geholpen met advies, kennis, het werven van vrijwilligers en subsidies, het creëren van draagvlak in de buurt, en met materiaal of financiële middelen.

In de wijken Windmolenbroek en Sluitersveld is gestart met de pilot Almelo Buurt Samen, een digitaal platform voor bewonersinitiatieven. Huishoudens in deze wijken hebben in 2024 twee keer een voucher ter waarde van 7,50 euro gekregen die zijn aan één van de initiatieven op de site Almelo Buurt Samen konden schenken. Zo worden inwoners op een laagdrempelige manier betrokken bij het besteden van een deel van de wijkbudgetten. Via Almelo Buurt Samen zijn aanvullend op bovenstaande initiatieven nog 67 initiatieven gestart, waarvan er 44 zijn of binnenkort worden uitgevoerd.

In de wijken en dorpen werken we vanuit een aanpak van onderop, waarbij we uitgaan van de talenten en kwaliteiten die in een wijk aanwezig zijn. We bouwen voort op wat er al is en breiden dit verder uit. De basis voor deze aanpak is gelegd in het programma Nieuwstraatkwartier uit de vorige coalitieperiode. In de huidige coalitieperiode bouwen we deze aanpak verder uit, op een manier dat past bij de desbetreffende wijk of dorp. Hieronder volgen enkele voorbeelden van aanpakken waar we in 2024 mee bezig zijn geweest:

In de Boomplaats werken we met de ABCD-methode (Asset Based Community Development). Deze aanpak gaat uit van de krachten in de buurt en niet van de problemen. Door het zichtbaar maken van deze krachten ook voor de buurt zelf, werk je aan het sociale netwerk in de buurt van waaruit de problemen in de buurt aangepakt kunnen worden. Door St. Joseph is een woning beschikbaar gesteld als ‘bumping place’ voor de buurt. Vanuit hier organiseren bewoners activiteiten, die wij middels de ABCD-methode ondersteunen en versterken. Ook in de Binnenstad en in het Windmolenbroek werkten we in 2024 met de ABCD-methode. Door op verschillende momenten en manieren de buurt in te gaan, leerden we wat er speelt en welke kwaliteiten er in de buurt aanwezig zijn. Mooie ideeën zijn opgedaan voor bijvoorbeeld de invulling van een buurtplein en verkeersveiligheid, die nu verder worden uitgewerkt.
Eén van de opgeleverde producten is het magazine ‘Samen maken we de buurt in Almelo’ dat via bijgevoegde link te lezen is.

Daarnaast werken we in de Riet samen met het programma Sociaal en Vitaal aan het Leeflab. Door problemen en life-events als signaleringsmomenten te zien voor opvolgende problemen, maken we kwetsbaarheid van mensen voorspelbaar. Door op het juiste moment met de juiste persoon de juiste ondersteuning te bieden, versterken we de kwaliteit van leven van onze inwoners.
Daarnaast werken we in de Riet samen met Beter Wonen, Avedan en de Politie aan straatacties. Door deur-aan-deur gesprekken te voeren, werken we aan het opbouwen van contacten en vertrouwen, het ontdekken van kansen en uiteindelijk aan concrete projecten, zoals een nieuwe speelplek en straat-schoonmaakdagen. Sinds de acties zijn er minder overlastmeldingen en geven bewoners aan dat het er weer fijner wonen is. Deze acties zijn ook van belang voor het Leeflab.

In Wester-Sluitersveldlanden en Kerkelanden werkten we eveneens met een aanpak vanuit onderop. We gingen met bewoners het gesprek aan, en luisterden naar de ideeën die zij hebben om hun leefomgeving te verbeteren. Dit heeft geresulteerd in bewonersnetwerken die activiteiten organiseren welke bijdragen aan de sociale cohesie, zoals een wekelijkse wandelgroep of gezamenlijke initiatieven om de buurt te vergroenen.

In 2024 hebben we ons ingezet om de kwaliteit van de openbare ruimte te verhogen en deze structureel op het vastgestelde niveau te brengen. We hebben de onderhoudbaarheid van de verharding verbeterd, wat heeft geleid tot een vermindering van de onkruiddruk op wijkontsluitingswegen. Daarnaast hebben we onkruiddichte verharding aangebracht rondom straatmeubilair en op middengeleiders. Ook is de binnenstad vrijgemaakt van kauwgom door een eenmalige reinigingsactie, waardoor we de kwaliteit nu op peil kunnen houden. Tot slot, hebben we een inventarisatie en inspectie uitgevoerd om inzicht te krijgen in het areaal en de benodigde maatregelen, zodat we gericht kunnen inzetten op verdere verbeteringen.

Een plek voor ontmoeting is belangrijk voor de sociale cohesie in een wijk of dorp. In het najaar van 2023 is de visie op de gemeentelijke wijkaccommodaties* vastgesteld. In de visie zijn twee kernwaarden voor wijkaccommodaties vastgesteld. Allereerst is een wijkaccommodatie een plek waar inwoners centraal staan, zich thuis voelen en elkaar kunnen ontmoeten. Ten tweede is een wijkaccommodatie een plek waar ondersteuning, preventie en informatie te vinden is.

In februari 2024 is besloten de exploitatie en het beheer van de zes wijkaccommodaties waarvoor Accres de exploitatie en het beheer deed vanaf 1 januari 2025 door de gemeente Almelo te laten uitvoeren. Dit betreft de wijkaccommodaties de Schöppe, MFA Eninver, de Goossenmaat, de Driehoek, de Schelf en Mölln'wiek.
Het jaar 2024 stond in het teken van zorgvuldige overname. Dit hield niet alleen in dat we verantwoordelijk waren voor het overnemen van taken en medewerkers, maar ook voor het zorgvuldig inrichten van een team binnen de gemeente Almelo. Hiermee werkten we aan het leggen van een stevig fundament op het gebied van organisatie, huisvesting, vastgoed en financiën. Voor de jaren 2025-2026 is een plan van aanpak geschreven.

Tot slot is in 2024 ook het afwegingskader voor de verhuur van ruimtes in de zes wijkaccommodaties vastgesteld.

*de gemeentelijke wijkaccommodaties zijn: ‘t Aahoes (Aadorp), 't Brookshoes (Bornerbroek), 't Dok (Binnenstad), de Schöppe (De Riet), de Trefhoek (Sluitersveld), MFA Eninver (Wierdensehoek), de Goossenmaat (Nieuwstraatkwartier), de Driehoek (Ossenkoppelerhoek), de Schelf (Schelfhorst) en Mölln'wiek (Windmolenbroek)

Het Rigo heeft in 2023 onderzoek gedaan naar de verschillende regelingen die in te zetten zijn om te komen tot evenwichtige wijken. De beschikbare instrumenten uit de toolbox zijn in 2024 daar ingezet waar wenselijk en mogelijk.
In januari 2024 is het meldpunt ‘goed verhuurderschap’ ingericht. De wet opkoopbescherming is in november 2024 van kracht geworden. Beiden zijn toegevoegd aan de toolbox. Gedurende het jaar merkten we dat een toolbox niet makkelijk werkt. Daarom is in 2024 gestart met het omzetten van de toolbox naar een digitaal instrument.

Voor een deel van de regelingen is inzicht in (overlast)meldingen nodig of zelfs verplicht (bijvoorbeeld bij de wet goed verhuurderschap). In 2024 hebben we, samen met teams uit de organisatie gewerkt aan het vereenvoudigen van het meldingsproces voor inwoners. Begin 2025 kunnen inwoners van Almelo in één loket al hun meldingen doen.

In 2024 hebben we gerichte acties ondernomen om inwoners te stimuleren hun woning te verduurzamen. Dit deden we in samenwerking met het programma Klimaat en Milieu. De wijkregisseur en bouwadviseur werkten hierbij waar nodig samen. Ook hebben we acties gestimuleerd ter bevordering van het verduurzamen van huurwoningen. Zo organiseerden we bijvoorbeeld straatacties samen met de energiefixers. In totaal zijn er verduurzamingsmaatregelen getroffen bij 485 woningen met de inzet van een bouwadviseur, bij 881 woningen met de hulp van een energiefixer en bij 111 woningen met de hulp van een energiecoach.

In 2024 hebben we de werkwijze gecontinueerd en wederom intensief ingezet op het begeleiden en ondersteunen van jongeren tot 27 jaar. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal gesprekken met jongeren, waarbij de focus lag op het bevorderen van een soepele overgang binnen het onderwijs, het voorkomen van schooluitval en het begeleiden naar werk.

Onze inspanningen waren gericht op jongeren:
Jongeren die extra ondersteuning nodig hebben bij de overgang van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs of van het (V)SO naar het MBO. We hebben hen voorbereid op deze overstap en, waar nodig, extra ondersteuning op de nieuwe school in gang gezet.
Jongeren die een verhoogd risico lopen op school- of maatschappelijke uitval door psychosociale problemen, verslaving, schulden of problemen thuis. We hebben hen extra ondersteund binnen het voortgezet onderwijs en MBO, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen en hun startkwalificatie kunnen behalen.
Jongeren die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten, in het bijzonder jongeren uit het VSO, praktijkonderwijs en entree-onderwijs. Deze jongeren hebben we persoonlijk begeleid naar een passende vervolgstap, zoals werk of verdere scholing.
Jongeren die al werken, maar extra ondersteuning nodig hebben om duurzaam aan het werk te blijven en door te leren. Hierbij is, indien nodig, gebruikgemaakt van jobcoaching en loonkostensubsidie voor de werkgever.
Jongeren die niet op school zitten of geen werk hebben (of minder verdienen dan 300 euro per maand). We hebben hen actief benaderd en begeleid om terug naar school te gaan, werk te vinden of een combinatie van beide mogelijk te maken.
Door de uitvoering van de Participatiewet, het Doorstroompunt (voorheen RMC, gericht op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten) en de leerplichttaken hebben we ook in 2024 een zo goed als mogelijk gesloten keten gevormd om jongeren te behoeden voor werkloosheid. Mocht een jongere desondanks in een uitkeringssituatie belanden, dan zijn er voldoende instrumenten ingezet om hen te ondersteunen richting onderwijs, werk of een combinatie hiervan. De samenwerking met VSO en ROC is hierdoor geïntensiveerd.

In 2024 hebben we ons ingezet voor een groene leefomgeving in de wijken. Dit deden we samen met tuincoaches, de Groene Loper en projecten vanuit Natuur en Milieu en de eenheid Uitvoering Fysiek. Een groene leefomgeving verbetert het welzijn van inwoners, gaat hittestress en verdroging tegen en heeft een positief effect op de biodiversiteit. In het afgelopen jaar zijn er verschillende bewonersinitiatieven geweest waarbij bewoners gezamenlijk een stuk groen hebben geadopteerd, een pluktuin hebben aangelegd en geveltuintjes hebben gerealiseerd.