Sociaal domein

Verschillen:
In de verschillenanalyse worden alleen de verschillen tussen begroting en werkelijkheid toegelicht die niet voortkomen uit kapitaallasten en de meerjarige incidentele projecten. Zie hiervoor de toelichting onder 2.2 Basisbegroting.

Hieronder is een verkorte tabel van het saldo binnen hoofdtaakveld 6 Sociaal domein opgenomen.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
Het nadeel wordt verklaard door de begrotingssystematiek van de meerjarige incidentele projecten. Dit betreft de 'Opvang vluchtelingen Oekraïne' en de 'Crisisnoodopvang vluchtelingen COA'.

Opvang vluchtelingen Oekraïne
Vanuit het Rijk worden middelen ontvangen, gebaseerd op een normbedrag voor het aantal beschikbaar gestelde bedden en de opvangperiode. Op basis van onze aanvragen bedraagt de bijdrage voor de gemeentelijke opvang 7,7 miljoen euro, over 2024. Hiervoor worden diverse kosten gemaakt. Het gaat hierbij om huisvestingskosten, het afnemen van schoonmaakdiensten, personele inhuur zoals onder andere een locatiemanager, huismeesters, tolken en uitvoeringskosten. In de begroting zijn de lasten over deze periode geraamd op 5,7 miljoen euro. De werkelijke kosten bedroegen 5,9 miljoen euro. Omdat de regeling niet gewijzigd is gaan wij ervan uit dat het Rijk net als is 2022 en 2023 niet overgaat tot terugvordering van het restant op het normbedrag. Het voordelig saldo 2024 bedraagt 1,8 miljoen euro, deze is volledig gestort in de bestemmingsreserve opvang vluchtelingen.

6.3 Inkomensregelingen
Het nadeel van 1,59 miljoen euro is te verklaren door een nadeel van 2,46 miljoen euro op de begrotingssystematiek van de meerjarige incidentele projecten en een voordeel van 873.000 euro op de overige onderdelen van inkomensregelingen.
Bij de projecten betreft dit met name de energietoeslag 2023. De Rijksbijdrage voor de energietoeslag is in 2023 ontvangen en een deel van de uitbetalingen liep nog door in 2024. Het voordeel op de inkomensregelingen betreft de inkomensvoorziening-BUIG (inclusief de herwaardering van de vorderingen) van 427.000 euro, een voordeel op de minimamiddelen van 291.000 euro, o.a. lagere kosten voor de bijzondere bijstand en het schuldenlab, een voordeel van 130.000 euro op kwijtschelding van belastingen (zie paragraaf 3.1 Lokale heffingen) en overige kleinere voordelen van in totaal 25.000 euro.

Inkomensvoorziening-BUIG (Gebundelde uitkering)
Het voordelig saldo op de inkomensvoorziening van in totaal 427.000 euro wordt verklaard door 165.000 euro lagere lasten voor bijstandsuitkeringen dan verwacht en een voordeel van 262.000 euro op de herwaardering van de vorderingen. Het voordeel op de inkomensvoorziening is uitgewerkt in onderstaande tabel. Tegen de landelijke trend in daalde het aantal uitkeringen in Almelo en daarmee is het financieel resultaat positiever dan begroot. Per saldo resulteert dit in een tekort van 173.000 euro t.o.v. een tekort van 1,0 miljoen euro waarmee in de programmabegroting 2024 rekening gehouden was.

Waardering vordering inkomensvoorziening-BUIG
Er heeft een lagere waardering van de bijstandsvorderingen plaatsgevonden dan begroot. De bijstandsvorderingen zijn per saldo 37.000 euro lager gewaardeerd, enerzijds door een forse afname van de daadwerkelijke vorderingen op grond van de Participatiewet, IOAW en IOAZ, en anderzijds door een verlaging van de getroffen voorziening voor oninbaarheid.

6.4 Begeleide participatie
Per saldo kan het voordeel grotendeels verklaard worden door een lagere afrekening van de DVO 2024 met Ontplooj van 51.000 euro en een lagere stijging van de personeelskosten wsw dan verwacht van 206.000 euro.

6.5 Arbeidsparticipatie
Het nadeel op de lasten wordt deels verklaard door de begrotingssystematiek van de meerjarige incidentele projecten. De overige hogere lasten van 247.000 euro worden grotendeels gecompenseerd door hogere baten. Per saldo resteert een nadeel van 47.000 euro. Net als in voorgaande jaren lag de focus in 2024 op het terugdringen van het aantal bijstandsuitkeringen. Veel inwoners zijn succesvol begeleid naar werk. Voor degenen die niet direct bemiddelbaar zijn en ondersteuning nodig hebben bij hun re-integratie, is in 2024 een gerichte aanpak gestart. Zo zijn we begonnen met een project om het onbenutte arbeidspotentieel onder bijstandsgerechtigden beter te benutten. Daarnaast is een speciaal project opgezet voor de bemiddeling van statushouders. Beide initiatieven lopen door in 2025, waarin we de verdere resultaten van deze extra inspanningen verwachten.

Wmo (6.6 en 6.71a t/m 6.71d)
Het voordeel op de lasten van de Wmo betreft 691.000 euro. Het aantal inwoners dat gebruik maakt van de voorzieningen huishoudelijke ondersteuning en individuele begeleiding en de inzet (volume) is minder toegenomen dan verwacht werd. Dit leidt tot een voordeel van iets meer dan 400.000 euro.
Daarnaast wordt er minder gebruik gemaakt van de doorbraakmethode en de persoonsgebonden budgetten dan begroot. Bij vervoer is een voordeel ontstaan door een wijziging van de financieringssystematiek 
bij de nieuwe inkoop; we gaan nu uit van kilometerprijzen in plaats van ritprijzen. 

Jeugd (taakvelden 6.72a t/m 6.74c, 6.82a en 6.82b)
Het voordeel bedraagt 1,05 miljoen euro en is grotendeels als volgt te verklaren:

Een groot deel van het voordeel is te verklaren door jeugdhulp begeleiding. Het aantal jeugdigen met begeleiding is gedurende het jaar afgenomen, waardoor er minder uitgaven zijn voor begeleiding in kwartaal 3 en 4 dan begroot. Ook is het subsidiebudget niet volledig benut.

Hoewel de totale kosten gedaald zijn is een toename op een aantal posten (zoals Jeugdhulp met verblijf) te verklaren door gerealiseerd beleid, namelijk ombouw naar kleinschalige verblijfsvoorzieningen conform landelijk beleid. Bij een gelijkblijvend aantal jeugdigen nemen de kosten per jeugdige toe door de ombouw naar kleinschaligheid.

De inzet vanuit landelijk contracten (LTA) is toegenomen ten opzichte van afgelopen jaren. Het gaat hierbij om zeer specialistische jeugdhulp voor zeer kwetsbare jeugdigen. De sturing op de inzet van deze jeugdhulp is minimaal. Voor specialistische jeugdhulp en kleinschalig verblijf geldt dat een kleine toe- of afname van het aantal jeugdigen kan resulteren in een grote financiële afwijking.